In mijn onderzoek naar beelddenken ontdekte ik dat kinderen vanuit hun rechter hersenhelft leren en dus op een andere manier aan de slag gaan. Deze kennis paste ik toe bij het aanleren van topografie. Kort gezegd draaide ik de methode om. Ik begon niet bij één land, maar bij het laten zien van de wereldkaart. Ook maakte ik het leren van topografie een beleving. Ik kocht een grote wereldbol, zocht oude reisfoto’s op en het werkte! De ene na de andere 10 werd gehaald. Deze manier werkt goed voor kinderen met dyslexie en beelddenkers. In dit blog lees je hoe jullie thuis met deze manier aan de slag kunnen gaan.
Hoe leer ik mijn kind topografie?
Omgekeerde wereld
Vanaf groep 6 leren kinderen topografie. Ze starten met de kaart van Nederland (de provincies, steden en wateren). In groep 7 worden de landen van Europa geleerd en in groep 8 de werelddelen. Als je weet hoe beelddenkers leren, dan valt je direct op dat de methode zoals die gehanteerd wordt op school niet aansluit bij de manier waarop beelddenkers leren. Beelddenkers leren namelijk vanuit het grote geheel en gaan van daaruit op onderzoek naar verbanden en logica. Zij beginnen juist bij de hele wereld en vinden het interessant om te weten hoe mensen er op verschillende continenten uitzien, hoe het klimaat daar is en of je daar bergen kunt beklimmen.
Hoe help ik mijn kind bij het leren van topografie?
Toen mijn dochter in groep 6 begon met het oefenen van de ’topo-kaartjes’ merkte ik al snel dat ze geen idee had wat ze leerde en waarom. Ook had ze grote moeite met het juist schrijven van de plaatsnamen. Ik vroeg mezelf af hoe ik topografie leuk kon maken en hoe ik haar kon helpen bij het leren en om geen schrijffouten te maken tijdens de toets. Hieronder lees je mijn tips bij het helpen van je zoon of dochter bij het halen van mooie cijfers op topo-toetsen.
Planning & voorbereiding
Zorg ervoor dat je weet wanneer je kind een topo-toets heeft zodat je op tijd kunt beginnen met oefenen. Minstens drie dagen van tevoren. Je kunt ook op school vragen naar de planning van de topo-toetsen zodat je dit thuis op de kalender kunt zetten.
Sommige scholen gebruiken stencils bij het aanleren van topografie terwijl andere scholen gebruik maken van computerprogramma’s zoals bijvoorbeeld topoweb. Het is handig als je thuis de mogelijkheid hebt om het stencil te kopiëren zodat je zelf kleuren kunt gaan aanbrengen.
Help je kind een beeld creëren bij het land of gebied
Laat foto’s of video’s zien van het land of gebied dat je kind moet leren. Of misschien heb je er ooit gereisd en heb je mooie verhalen te delen. Kinderen weten dan beter waarom ze iets leren en kunnen daardoor beter blijvend onthouden wat ze geleerd hebben. Weet je kind waar het gebied ligt op de wereldkaart? Hoe groot is het? Hoe ver ligt het van Nederland?
Bij het aanleren van een nieuw land of continent begin ik altijd met het opzoeken van het gebied op de wereldkaart of op de wereldbol. Ik zoek foto’s en video’s om te laten zien hoe dat land eruit ziet en hoe de mensen leven die daar wonen.
Gebruik symbolen of leuke tekeningetjes
Een topo-toets bestaat uit 2 delen:
- Het juist opschrijven van de landen/plaatsnamen/gebergten/natuurgebieden/wateren
- Het onthouden van de landen/plaatsnamen/gebergten/natuurgebieden/wateren
Je start eerst met het juist opschrijven van de woorden die geleerd moeten worden.
- landen (of provincies)
- plaatsnamen
- gebergten
- natuurgebieden
- wateren
Zet voor of achter de landen, plaatsnamen, gebergten, natuurgebieden en wateren een symbool. Bijvoorbeeld bij steden een zwart huisje, bij natuurgebieden een groen boompje en een blauwe waterdruppel bij de wateren. De eerste keer kun jij dit voordoen, maar je kind leert de namen het snelste door zelf de namen over te schrijven. Controleer dan wel even of de spelling klopt.
Onthouden van de woorden
(plaatsnamen, landen, wateren)
Een topo-lijstje laten maken helpt bij het ‘opslaan’/ onthouden van alle namen.
Hang de lijst met de namen van de landen/plaatsnamen/gebergten/natuurgebieden/water op in huis. Bijvoorbeeld op de koelkast of op de deur of in het toilet.
Laat je zoon of dochter dagelijks kijken naar de woorden en laat ze ook zelf deze woorden overschrijven of ‘opslaan’ in het hoofd.
Oefenen van het topo-kaartje
Doordat je kind de namen die onthouden moeten worden al kent en ze zelf geordend heeft door te werken met de symbolen, wordt het oefenen van de topografie een stuk makkelijker. De namen komen niet meer onbekend voor. Er zijn veel leuke manieren om topografie te oefenen.
Je kunt met gekleurde sticky notes werken. Teken de symbolen die je gebruikt hebt voor de landen of steden op een sticky note en schrijf daarbij een stad of land. Laat je kind deze plaatsen op de plek van het kaartje.
Oefen met het aanwijzen van de landen/plaatsnamen/gebergten/natuurgebieden/wateren. Je kunt ook hier weer een eigen volgorde aanhouden. Eerst bijvoorbeeld alle wateren doen, daarna de provincies en daarna pas de steden. Bij online programma’s zoals topoweb heb je soms de mogelijkheid om eerst woorden te ‘slepen’. Ga daarna pas oefenen met schrijven van de plaatsnamen terwijl jij het aanwijst op de kaart.
Bij (plaats-)namen die lastig zijn, kun je een ezelsbruggetje bedenken. Een manier om het woord te onthouden is het bedenken van een tekeningetje of iets dat op het woord lijkt. Bijvoorbeeld een tekeningetje van een hamburger om het woord Hamburg te onthouden.
Veel succes met oefenen!
Ina