Dyslexie is een aangeboren leerstoornis die vooral zichtbaar wordt bij het leren lezen en spellen. Kinderen met dyslexie hebben moeite met het herkennen en toepassen van klanken in woorden (fonologisch bewustzijn), wat leidt tot problemen met vlot en accuraat lezen en met correcte spelling. Dyslexie komt voor bij ongeveer 3 tot 5% van de kinderen en staat los van intelligentie of motivatie.
Dyslexie is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis. Dit betekent dat het voortkomt uit verschillen in de manier waarop de hersenen informatie verwerken. Onderzoek toont aan dat bij mensen met dyslexie de hersengebieden die betrokken zijn bij taalverwerking (vooral in de linkerhersenhelft) anders functioneren. Hierdoor verloopt de koppeling tussen letters en klanken (de zogeheten klank-tekenkoppeling) moeizamer.
Enkele mogelijke oorzaken of risicofactoren zijn:
Andere factoren zoals werkgeheugen, auditieve verwerking en verwerkingssnelheid kunnen ook een rol spelen
Dyslexie is géén gevolg van onvoldoende onderwijs, gebrekkige motivatie of intelligentie.
Dyslexie wordt meestal zichtbaar in groep 3 of 4, wanneer het leren lezen centraal staat. Signalen kunnen zijn:
In latere leerjaren kunnen ook problemen ontstaan bij vakken waarbij veel gelezen moet worden, of bij het verwerken van grotere hoeveelheden geschreven informatie.
Als een leerling ondanks voldoende instructie en oefening blijvend grote moeite heeft met lezen en/of spellen, is het belangrijk om dit vroegtijdig te signaleren. Scholen volgen de ontwikkeling met behulp van toetsen en observaties. Wanneer een leerling structureel onder het verwachte niveau blijft en extra ondersteuning niet tot verbetering leidt, kan een dyslexieonderzoek worden ingezet.
Diagnostiek wordt uitgevoerd door gespecialiseerde orthopedagogen of psychologen, vaak in samenwerking met school en ouders. De diagnose dyslexie wordt gesteld op basis van gestandaardiseerde toetsen, observaties en ontwikkelingsgegevens.